Działania opozycji antykomunistycznej
Czasy PRL i wprowadzenia stanu wojennego, choć dla wielu z nas już odległe, wciąż żyją w pamięci działaczy opozycji antykomunistycznej i ich rodzin. Świat opozycji lat PRL to okres, w którym rozegrało się wiele tragedii i wydarzeń wyniszczających grupy i jednostki. Jak podkreślają działacze opozycji, wielu z nich w tym czasie straciło bliskich, zaufanie do drugiego człowieka, możliwość realizacji w życiu zawodowym czy rodzinnym, godność osobistą, a nawet życie.
To, jak dużą rolę odegrała opozycja antykomunistyczna w PRL, podkreśla dziś wielu historyków i ekspertów.
Co wiemy o ludziach opozycji?
Co stanowiło główną siłę polskiej opozycji? Jej działaczy wyróżniała głównie niezłomna postawa, solidarność, poświęcenie i wyjątkowy patriotyzm. Choć wiedza o ich czynach wciąż nie została w pełni odkryta, to w powszechnej świadomości mamy nazwiska znanych postaci i liderów opozycji, takich jak Wałęsa, Kuroń, Michnik, Bujak, Gwiazda, czy Borusewicz.
Cała historia opozycji antykomunistycznej czerpała z doświadczeń powojennej konspiracji. Dbano m.in. o zachowanie pamięci o wydarzeniach i ludziach, o których zabraniała mówić komunistyczna władza (np. przedstawiając historię Żołnierzy Wyklętych bez komunistycznej ideologii).
Podejmowano też szereg innych czynności, które stanowiły próbę zreformowania i obalenia systemu władzy w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w latach 1945-1989. Oczywiście pierwszym krokiem było utworzenie tzw. podziemia, które miało na celu ujawnianie zbrodni systemu komunistycznego. Początkowo większość akcji „ludzi opozycji” skupiała się więc na przekazywaniu informacji niezależnych od ówczesnej władzy. Polegało to na działalności o charakterze propagandowym (będącej przeciwwagą dla monopolu propagandowego komunistów).
Prowadzono również działania zbrojne, które stanowiły odpowiedź na czyny ze strony resortu bezpieczeństwa. Celem tych działań było np. uwalnianie współtowarzyszy broni, a także atakowanie posterunków milicji czy grup operacyjnych, które zagrażały konspiracji.
Ponadto likwidowano agenturę stanowiącą ogromne zagrożenie nie tylko dla działaczy opozycji i ich rodzin, ale też dla zwykłych obywateli.
Przykład prześladowania z powodów politycznych: Arkadiusz Rybicki
Przykładem aktywnego opozycjonisty z tego okresu, którego wielu określa mianem „zasłużonego działacza opozycji”, jest poseł Arkadiusz Rybicki.
Był on jednym z założycieli pisma „Bratniak”, a w roku 1979 współtworzył Ruch Młodej Polski. W 1980 roku zaangażował się z działalność opozycji antykomunistycznej Solidarności, stając się bliskim współpracownikiem Lecha Wałęsy. Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany (na rok) do Strzebielinka. W drugiej połowie lat 80. pracował w zatrudniającej opozycjonistów Spółdzielni Pracy Usług Wysokościowych „Świetlik”.
Poseł Arkadiusz Rybicki z wykształcenia był historykiem, który już w latach 70. zaangażował się w działalność opozycyjną. Jest znany m.in. z tego, że jako działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL wypisał słynne 21 postulatów stawianych ówczesnemu rządowi przez strajkujących w sierpniu 1980.
Niestety jego historia kończy się tragicznie. Poseł Arkadiusz Rybicki zginął 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem.
Represje wobec działaczy opozycji antykomunistycznej
Oczywiście Arkadiusz Rybicki to tylko jeden z wielu przykładów najbardziej znanych opozycjonistów antykomunistycznych. Wiele osób, których nazwisk nie znajdziemy dziś w podręcznikach od historii, ma za sobą lata prześladowań i represji ze strony PRL-owskiej władzy.
To mroczny okres w naszych dziejach, w którym niejednokrotnie dochodziło do łamania praw człowieka. Dlatego dziś niemal każdej z tych osób – represjonowanej za działalność opozycyjną, internowanej po wprowadzeniu w PRL stanu wojennego, prześladowanej z powodów politycznych – przysługuje możliwość ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Inne formy pomocy przewidziane przez państwo dla opozycjonistów to m.in. prawo zwolnienia działaczy opozycji z opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, czy możliwość korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością.
Jaka jest obecna sytuacja osób represjonowanych w PRL?
Aktualnie działaczom opozycji wobec komunistycznej władzy przysługuje rekompensata finansowa od Skarbu Państwa.
Warto bowiem pamiętać, że opozycja polityczna w PRL to nie tylko powszechnie znani, zasłużeni działacze opozycji tamtych lat. To niemal każda osoba, która w ramach organizacji lub działań indywidualnych dążyła do odzyskania niepodległego bytu Państwa Polskiego i doznała z tego tytułu represji, np. aresztowania, przemocy fizycznej, wulgarnego obrażania, czy zastraszania przez przedstawicieli władzy. Dobrze obrazującym to przykładem jest sprawa jednej z naszych klientek – Pani Katarzyny.
- Jesteś osobą represjonowaną? A może jest nią członek Twojej rodziny? Z naszej strony dowiesz się, komu przysługuje rekompensata od Skarbu Państwa. Sprawdź zakładkę: Odszkodowania za represje
- Potrzebujesz więcej informacji? U nas uzyskasz ją w kilka minut – zachęcamy do skorzystania z bezpłatnej porady prawnej!